Zimska rezidba je jedan od najvažnijih poslova u voćnjaku. Voćke se orezuju u vrijeme biološkog mirovanja od opadanja lišća do kretanja pupoljaka. Kasnija rezidba može se izvoditi kod bujnih i nerodnih voćaka radi smanjenja bujnosti. Jačina rezidbe zavisi od rodnosti i starosti stabla.
Mlade voćke su bujnije i takva stabla se manje orezuju odnosno ona koja ne rađaju treba minimalno orezivati. Kod nekih voćnih vrsta koje rano cvjetaju (kajsija) a time su i osjetljive na mraz rezidba se može vršiti i nakon cvjetanja da bi se smanjilo negativno dejstvo mraza a time sačuvao rod.
Rezidba se izvodi u periodu formiranja i održavanja uzgojnog oblika a osnovni cilj rezidbe je uspostavljanje optimalnog odnosa (ravnoteže) između rodnosti i vegetativnog rasta voćke. Rezidba je osnova za visok i kvalitetan rod.
Osnovna funkcija rezidbe jeste da se omogući lakše prodiranje sunčeve svjetlosti u krošnju voćke a takođe i bolje strujanje vazduha unutar krošnje, kako bi što manje bilo bolesti i štetočina, a u isto vrijeme dobili kvalitetniji plodovi.
Uz pomoć riječi i slike pokušaćemo Vam predstaviti osnovne zahvate zimske rezidbe.
Uklanjanje niskih prirasta
Sve priraste (grane) koje se nalaze niže od 60 cm do zemlje treba odstraniti. Svi prirasti koji svojim vrhom dodiruju zemlju uklanjaju se, jer plodovi na takvim prirastima tokom zrenja padaju na zemlju, prljaju se i veća je mogućnost pojave bolesti, a istovremeno isti mogu smetati u izvođenju obrade rednog prostora.
Sl. 1. uklanjanje niskih prirasta
Vodopije na stablu
Vodopije (vertikalni vegetativni prirasti) trebaju se ukloniti, jer oni samo oduzimaju hranu i snagu, a slabo plodonose. Ovi prirasti se uklanjaju do osnove.
Sl. 2. rezanje vodopija
Paralelne grane (jedna iznad druge)
Svi prirasti koji su izbili jedan iznad drugog se zasjenjuju i jedan se mora ukloniti. Obično se uklanja onaj koji ima oštriji ugao,lošiji u porastu i koji je slabije obrastao
Sl.3. uklanjanje suvišnog paralelnog prirasta
Prevođenje na bočnu ili donju granu
Važno je znati da se nikada ne smiju skratiti vrhovi grana, već se rast svake grane završava tako što se ista prevodi na bočni ili donji prirast
Sl. 4. prevođenje na bočnu granu
Uklanjanje grane rezom na čep
Kada debljina grane pređe polovinu debljine glavne provodnice ista se uklanja rezom na čep tako da se ostavi 4-5 cm prirasta. Rez se pravi tako da je donji dio duži od gornjeg da bi se iz spavajućeg pupoljka dobio prirast sa dobrim uglom. Ovim zahvatom se omogućava stalno obnavljanje rodnog drveta.
Sl. 5. Rez na čep
Prirasti iz istog mjesta
U slučaju kada dva prirasta rastu iz istog mjesta jedan od njih se obavezno rezidbom uklanja. Uklanja se onaj koji ima slabiji ugao granjanja i slabiji porast.
Sl. 6. Uklanjanje duplog prirasta
Uklanjanje konkurencije glavnoj produljnici – vrhu
Da bi vršni prirast krošnje voćke (produljnica) nesmetano rastao neophodno je sve konkurentne priraste ispod njega (2-3) ukloniti. Produljnica se ne prikraćuje izuzev kada joj treba snage rasta u periodu kad se formira krošnja.
Sl. 7. Izolacija produljnice
Uklanjanje grane iz osnove rasta
Kada ne želimo priraste na određenom mjestu u krošnji voćke pupoljci se uklanjaju sa tih mjesta. Grane koje su se razvile uklanjaju se iz osnove i time elminišu i spavajući pupoljci kao rezervne tačke rasta.
Sl. 8. Otkidanje grane iz osnove
Nepravilan ugao grananja u odnosu na provodnicu
Kada bočna grana imao loš ugao granjanja sa provodnicom bez obzira što je kasnije pravilno savijenja, ista se uklanja rezom na čep da se dobije novi prirast.
Sl. 9. Loš ugao grane prema provodnici
Kraj formiranja uzgojnog oblika (prevođenje produljnice)
Formiranje uzgojnog oblika završava se prevođenjem produljnice na bočni prirast koji je obrastao generativnim pupoljcima. Još bolji način završavanja rasta krošnje jeste da se vrh povije ka zemlji, čime isti smanjuje vegetativni rast, a obrasta generativnim pupoljcima.
Sl. 10. Povijanje vrha produljnice
Jedan primjer loše rezidbe (kako ne treba raditi)
Sl. 11. Primjer loše rezidbe
